Overheid laat onderzoek doen naar licentiekosten grote techbedrijven

In dit artikel:

Demissionair staatssecretaris voor Digitalisering Daan van Marum laat onderzoek doen naar de licentiekosten die het Rijk betaalt aan grote techleveranciers. De toezegging volgt op onvrede in de Tweede Kamer nadat voormalig minister Van Weel in juni geen helder overzicht kon geven van wat de overheid exact aan Microsoft kwijt is. Tijdens een debat van de vaste commissie Digitale Zaken klaagden Kamerleden dat gebrek aan transparantie het toezicht en de uitvoering van de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) ondermijnt.

Kamerleden van GroenLinks-PvdA (Kathmann) en NSC (Six Dijkstra) benadrukten dat oplopende licentiekosten en vendor lock-ins bij hyperscalers als Microsoft, SAP en Oracle serieuze druk zetten op ministeriebudgetten — volgens voorbeelden zelfs op de krappe politiebegroting — en dat dit besluitvorming over alternatieven bemoeilijkt. Ze beklaagden zich erover dat ministeries geen of onvoldoende antwoord geven op vragen over hun uitgaven aan big tech, waardoor de Kamer geen goed financieel beeld kan vormen bij digitaliseringsinvesteringen.

Van Marum gaf aan begrip te hebben voor de behoefte aan inzicht en noemde de kwestie complex. Hij biedt aan te beginnen met een quickscan naar de kosten bij grote softwareleveranciers en de uitkomsten mee te nemen in verantwoordingen. Tijdens het debat diende Six Dijkstra een motie in die de regering wil verplichten structureel te rapporteren over stijgende IT-licentiekosten en de belangrijkste afhankelijkheden binnen het Rijk; de staatssecretaris ontraadde die motie in de huidige vorm, maar bevestigde dat onderzoek naar licentiekosten bij hyperscalers eraan komt.

Achterliggend thema is de roep om meer open standaarden, strengere ICT-inkoopprocedures en structurele transparantie zodat de overheid beter kan sturen op kosten en onafhankelijkheid.